Ik zie je niet meer, waar ben je? Ik ruik je niet en hoor jouw stem niet meer. Ik ben je overal aan het zoeken maar ik kan je niet vinden.
Als ik dit schrijf gaat het zo aan mijn hart. Hartverscheurend als ik een hond bij de doodskist zie liggen. Ik ben zelf hondenliefhebster en ik vind het zo schrijnend als ik hoor van anderen dat de hond zo zoekende is als het baasje is gestorven. Bij de gedachte alleen al kan ik een potje gaan janken, zo zielig en heftig vind ik dat.
Ik heb zelf de ervaring dat ik mijn 2 honden heb moeten begraven. Ze waren broer en zus, een eenheid samen. Samen in de bossen achter konijnen aan, althans dat probeerde ze. Samen elkaar helemaal aflikkend, samen op de bank in elkaar gestrengeld. Het was altijd zo vertederend om ze zo te zien, echte broer en zus liefde. Toen Bert, het reutje, stierf ging na zes weken ook Trees hemelen. Ze konden niet zonder elkaar. Mijn dochter en ik waren helemaal ziek van verdriet. Mensen vroegen al vrij snel, dan koop je toch een andere hond. Het zou voor mij een groot verraad zijn geweest aan Bert en Trees. Of ik zou inruilen voor een ander. Toen we over het grootste verdriet heen waren, na een half jaar kwam er een Joep. Die hier naast me zit terwijl ik deze blog schrijf en me aankijkt met zijn trouwe hondenogen. Toen we Joep gingen halen vond ik het zo heftig om hem uit zijn gezin te plukken, alsof ik het gezin ontwrichtte. Ik weet wel dat dit de natuurlijke weg is maar mijn gevoel zei iets anders. Het wordt echt onderschat het verlies van een huisdier. Vaak weten alleen hondenliefhebbers hoe dat voelt.
Hoe werkt het dan andersom?
Dus een mooi onderwerp waar ik in wil duiken en waar mijn hart naar uitgaat. Door mensen te interviewen en over het onderwerp te lezen schrijf ik hierover.
Mensen geïnterviewd
Ik mensen geïnterviewd die hier ervaring mee hebben. De bevindingen zijn dat je de hond moet betrekken wanneer het baasje is gestorven. Dat ze kunnen snuffelen aan hun baasje en zich realiseren dat hij/zij dood is, anders blijven ze zoeken. Niet alleen nabestaanden nemen afscheid, de hond ook. Dat ze een kleine periode zoeken is heel normaal. Honden rouwen ook op hun manier. De ene hond is niet bij de overledene weg te halen en wil erbij kruipen. De ander snuffelt en begint te piepen. En de ander snuffelt en loopt weg. En geeft er geen aandacht aan. Bij een thuisopbaring wordt vaak de hond betrokken als de familie dat wenst. Of in de rouwauto dat de hond mee mag als dat wenselijk is. Of lopen langs de kist. Begrafenisondernemers staan er voor open dat honden bij het baasje mogen zijn om afscheid te nemen. Er zijn zelfs begraafplaatsen waar de hond mag worden bijgezet bij het baasje wanneer deze gestorven is.
Je kunt ook de hond bijvoorbeeld een trui/shirt geven van hun baasje waar de geur nog in zit als een soort troost. Er zijn nabestaanden die de hond meenemen naar de begraafplaats van het baasje.
Honden rouwen ook en kunnen ook depressief zijn en dat uit zich vaak door minder slapen dan normaal, langzamer bewegen, minder eten en niet zoveel spelen. De rouwperiode hangt af van hoe de band was tussen hond en baas.
De structuur waar de hond gewend aan is, is verstoord. Ze hebben een plek nodig met mensen die goed voor hen zorgen en de ruimte geven om te rouwen. Advies is om de hond met rust te laten als het even geen aandacht wil. Of geef de hond een extra uitlaat- of borstelbeurt. Als de hond even wat minder eet, dan is dat maar zo. Hij kan ook last hebben van verlatingsangst. Een hond kan dat best even hebben of je verleidt hem met iets extra lekkers. Als hij voor een langere periode niet eet is het goed om contact op te nemen met een dierenarts. Stress kan lichamelijke klachten veroorzaken.
Hoelang duurt hun rouwverwerking?
Wat moet u wel en niet doen als een hond in de rouw is.
Neem het serieus, iedere hond rouwt op zijn manier en anders. Sommige honden kwijnen weg, andere honden tonen helemaal geen zichtbare symptomen van rouw, of rouwen stilletjes. Een socialere hond zal in de regel veel meer last hebben van het gemis van zijn maatje. Een onzekere hond zal meestal intenser en langer rouwen dan een stabiele(re) hond. Honden verwerken de dood beter als ze zelf ervaren dat hun maatje is overleden en dat geen verwarring schept. Na vier weken als de hond nog verdrietig is zou je een hondengedragskundige in de hand kunnen nemen.
Het is niet verstandig om je hond te troosten door middel van knuffels en aaien. Deze goed bedoelde troost verergert de situatie alleen maar. Wat kun je wel doen? Blijf rustig, Wees positief, wees geduldig, ga regelmatig wandelen met je hond. Ze hebben rust nodig.
Na 4 weken is het belangrijk om in te grijpen. U kunt dit doen door de hond meer activiteit aan te bieden. Maak een extra wandeling. Bezoek nieuwe plekken, waar nieuwe luchtjes te besnuffelen zijn. Doe meer spelletjes met uw hond. Dit is afhankelijk van zijn interesses. Een balletje, een zoekspelletje, het aanleren van kunstjes, etc. zijn enkele voorbeelden. Motiveer uw hond door u vrolijker dan normaal te gedragen. Maak het aantrekkelijk. Als de hond een bal weigert kunt u de bal bijvoorbeeld een uur laten weken in kippenbouillon. Mogelijk wordt op die manier zijn interesse wél gewekt. Een klein likje smeerworst op een balletje (of ander speeltje) kan ook wonderen doen. Dierenarts kan medicatie geven. Er zijn ook alternatieve mogelijkheden. Bijvoorbeeld Bach bloesem therapie of homeopathie.
Inmiddels mijn eigen ervaring
Toen ik deze blog voor een gedeelte schreef had ik nog geen ervaring van mensen om me heen. Helaas heb ik deze ervaring wel zelf opgedaan ruim negen maanden geleden. Mijn partner overleed plotseling in twee weken tijd. Onze hond was dikke vrienden met mijn partner en ze waren dol op elkaar. Toen mijn partner stierf begon onze hond Joep te joelen. We namen hem later mee naar de familiekamer en lieten hem zien waar mijn partner was. Na te snuffelen en het onderzoeken van de kamer ging hij liggen bij de kist, het was duidelijk voor hem. Na de uitvaart kwamen we thuis. Ik zei tegen mijn dochter, hij is naar het licht en wij zitten met de brokstukken. Toen begon de hond te joelen, mijn partner was op bezoek. We kunnen bedenken dat we tekens zien, bijvoorbeeld dat de lamp flikkert, of de klok blijft stilstaan. Een hond is puur en volgt zijn intuïtie en liegt niet.
Kan ik iets voor je betekenen in het begeleiden van verlies of het verbeteren in de relatie met jezelf en anderen. Door middel van gesprekken, lichaamswerk, verschillende massages, familieopstellingen en mijn online training “Hoe kom ik in mijn kracht na verlies van mijn dierbare?” Kijk eens op mijn website www.counselinginnerlijkekompas.nl hoe ik werk en misschien kunnen mijn blogs en/of podcast “Omgaan met verlies hoe doe je dat?” iets voor je betekenen. En kunnen mijn meditaties, ademsessies je tot steun kunnen zijn.
Lieve groet,
Anneke van Spaandonk
Counseling Innerlijke Kompas 