In het weekend van 22 februari woonde ik een seminar bij met als thema “Afscheidsfotografie”. Het seminar “Afscheidsmomenten on tour” werd georganiseerd door Boukje Canaan van “Afscheidsmomenten” en deze bijzondere bijeenkomst bracht me nieuwe inzichten. Er werd door verschillende fotografen gesproken over afscheidsfotografie. Ze gingen in op de meerwaarde van hun werk.

Afscheidsfotografe Boukje Canaan: haar missie en passie is een gezonde emotionele wereld neerzetten met haar werk. Fotografie bij begrafenis kan van veel betekenis zijn. De nabestaanden kunnen er hun kracht, steun en troost uit putten om hun intieme beelden terug te zien. Tijdens de begrafenis zelf gaat er veel aan je voorbij van de nabestaanden en dan is het van kostbare waarde om terug te kunnen kijken op deze dag volgens Boukje. Reacties van nabestaanden zijn o.a.: “Achteraf zie je pas hoe ’t was”.

Het is belangrijk in haar vak om de wensen van de nabestaanden in kaart te hebben en zich vrij voelen om te fotograferen. Om liefdevol en integer de beelden vast te leggen en dat er niemand is die zich belemmerd voelt. Wanneer de nabestaanden je niet opmerken dan heb je het goed gedaan als je toch op vele plekken bent geweest.

Afscheidsfotografe Gerda Wesselius: Bij afscheidsfotografie gaat het om het vastleggen van wat van betekenis is zonder op te vallen zegt Gerda. Bij de foto’s word je stil als je hierna kijkt. Je ziet de beelden weer anders dan in jouw gedachten. Het is waardevol en dankbaar werk om een afscheidsfotoreportage te maken. 

Je kan er met liefde op terugkijken en het is een bijdrage aan de rest van het leven. Er worden beelden vastgelegd bij belangrijke momenten van het leven zoals geboorte, trouwen, speciale verjaardagen. Waarom zou de dood hier niet bij horen? Het is de extra investering waard om een afscheidsboek te hebben waarin de beelden vastliggen.

Gerda voelt zich bevoorrecht om toegelaten te worden in een heel kwetsbaar moment voor de familie. Ze realiseert zich dat ze echt iets toevoegt met haar werk. Als ze foto’s maakt van een overledene dan maakt ze deze zwart/wit, dat geeft een meer sereen beeld.

Ze komt in haar werk bijvoorbeeld ook tegen dat een familielid niet gefotografeerd wil worden. Ze vraagt dan waarom deze persoon bezwaar hiertegen heeft en houdt hier uiteraard rekening mee. Het kan zijn dat na een bepaalde tijd deze persoon toch de fotoreportage wil zien.

Als fotograaf is het essentieel om, voordat je fotografeert, opmerkzaam te zijn naar de lichaamstaal van mensen. Daar valt veel uit te halen. Er zijn twee zaken waar je rekening mee moet houden:

1. De wensen van de familie honoreren, lichaamstaal zien en

2. Wanneer er een fotoreportage bij een begrafenis/crematie wordt gemaakt moet dat bij de condoleanceregister vermeld worden.

Na het seminar realiseer hoeveel toegevoegde waarde afscheidsfotografie heeft en zou dit zeker willen aanbevelen bij mensen. Bij mijn ouders is er gefilmd en geen foto’s gemaakt. Het was toen net in opkomst. Ik zou er nu zeker voor kiezen. De foto’s zijn zo integer en liefdevol gemaakt.

Maart 2019

Anneke van Spaandonk